Κάπνισμα στα Βαλκάνια: Πώς τα πάνε σε αυτό το θέμα οι γειτονικές χώρες ;

Με την κυβέρνηση να φέρνει πρόσφατα έναν δυναμικό αντικαπνιστικό νόμο, η Ελλάδα ετοιμάζεται να δοκιμαστεί για ακόμη μια φορά στα μάτια της Ευρώπης, εάν δηλαδή θα ακολουθήσει τα χνάρια των υπολοίπων χωρών ή εάν θα επιμείνει στα δικά της βήματα. Αν και αντικαπνιστικός νόμος υφίσταται από το 2002, ο οποίος έγινε αυστηρότερος το 2009, πρακτική εφαρμογή δεν υπήρξε παρά μόνο σε κάποιες ιδιαίτερες περιπτώσεις, όπως αυτές των νοσοκομείων. 

Τι συμβαίνει, όμως, σε άλλες βαλκανικές χώρες;

Σε γενικές γραμμές φαίνεται πως τα Βαλκάνια καπνίζουν πολύ περισσότερο από την υπόλοιπη Ευρώπη, καθώς εκτιμάται πως το 30-40% των ενήλικων που ζουν στην περιοχή είναι καπνιστές. Οι πιο φανατικοί καπνιστές βρίσκονται στο Μαυροβούνιο, όπου ο κάθε καπνιστής καταναλώνει 4,124 τσιγάρα ετησίως! Αν και από το 2014 υπήρχε αντικαπνιστικός νόμος στη χώρα, πολύ πρόσφατα υιοθετήθηκε νέος, πολύ πιο αυστηρός με τις ποινές για τους παραβάτες να κυμαίνονται από 500 έως και 20,000 ευρώ.

Μια από τα ίδια ισχύει και στη Σερβία όπου ο υπάρχοντας από το 1995 αντικαπνιστικός νόμος έμεινε κυριολεκτικά στα χαρτιά. Μια σύντομη βόλτα στο Βελιγράδι αρκεί για να διαπιστώσει κανείς ότι αντικαπνιστικός νόμος δεν υφίσταται στην πράξη. Μάλιστα, στη Σερβία πολλοί καπνιστές έκαναν το πρώτο τους τσιγάρο μεταξύ 13 και 15 ετών.

Η Βόρεια Μακεδονία και η Αλβανία είναι μεταξύ των χωρών στις οποίες γίνεται η μεγαλύτερη κατανάλωση τσιγάρων ανά άτομο ετησίως, καθώς στην πρώτη ο κάθε καπνιστής καπνίζει κατά μέσο όρο 2,785 τσιγάρα ετησίως, ενώ στη δεύτερη 2,491. Ενώ σε όλες τις βαλκανικές χώρες το ποσοστό του καπνίσματος έχει μειωθεί τις τελευταίες δύο δεκαετίες, στη Βόρεια Μακεδονία αυξήθηκε κατά 4% τα τελευταία 15 χρόνια, φτάνοντας στο 46% του πληθυσμού. Αν και στη χώρα υπάρχει νόμος που απαγορεύει το κάπνισμα σε εσωτερικούς χώρους, είτε δεν εφαρμόζεται καθόλου, είτε οι ιδιοκτήτες των μπαρ βρίσκουν διάφορα κόλπα για να τον παρακάμπτουν.

Πηγαίνοντας πιο ανατολικά και συγκεκριμένα στη Βουλγαρία, εκεί το ευρωβαρόμετρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ανακάλυψε ότι το 2017 το ποσοστό των καπνιστών της χώρας ανέρχεται σε 36%. Σύμφωνα με δημοσιεύματα, ο αντικαπνιστικός νόμος στη χώρα αποτελεί κάτι σαν ανέκδοτο και πέρα από το μεγάλο ποσοστό καπνιστών, η Βουλγαρία είχε στο δυναμικό της (τουλάχιστον μέχρι το 2014) τους πιο φανατικούς καπνιστές της ΕΕ, οι οποίοι καπνίζουν σχεδόν 30 τσιγάρα ημερησίως.

Η Ρουμανία φαίνεται να αποτελεί την εξαίρεση στη βαλκανική κόλαση του καπνού όσον αφορά στο κάπνισμα σε δημόσιους και κλειστούς χώρους.. Σύμφωνα με έρευνες, 115 Ρουμάνοι πεθάνουν κάθε μέρα εξαιτίας παθήσεων που σχετίζονται με το κάπνισμα. Για τον λόγο αυτό, τον Μάρτιο του 2016 ψηφίστηκε ένας αυστηρός αντικαπνιστικός νόμος, ο οποίος κατάφερε να μειώσει σημαντικά τα ποσοστά του καπνίσματος σε εσωτερικούς χώρους, πράγμα ασυνήθιστο για τη βαλκανική γειτονιά, κρίνοντας από την απόδοση του νόμου στις γειτονικές χώρες. Συγκεκριμένα, με την εφαρμογή του αντικαπνιστικού νόμου το κάπνισμα μειώθηκε από 80% σε 11% στα μπαρ και από 59% σε 6% στα εστιατόρια.

Η Ελλάδα

Ερχόμενοι στα εγχώρια, η Ελλάδα έχει ένα από τα μεγαλύτερα ποσοστά καπνιστών παγκοσμίως, καθώς σχεδόν το 37% του πληθυσμού καπνίζει, 1% δηλαδή περισσότερο από τη Βουλγαρία. Στην Ελλάδα, όπως και στη Βουλγαρία, οι καπνιστές πέρα από πολλοί είναι και φανατικοί, καθώς καταναλώνουν σχεδόν 2,000 τσιγάρα ετησίως. Όπως προαναφέρθηκε, ο αντικαπνιστικός νόμος μέχρι τώρα εφαρμοζόταν σε πολύ περιορισμένο βαθμό και αναμένονται με ενδιαφέρον τα αποτελέσματα που θα επιφέρει ο καινούριος, πιο αυστηρός νόμος.

WWW.VELOSNEWS.COM